İNSAN İLİŞKİLERİ VE MOTİVASYON
İnsan ilişkilerini; “İnsanların birbirleriyle bireysel ve grup olarak her türlü alış – veriş ve etkileşimidir” diye tanımlayabiliriz.
İnsan ilişkilerinin toplum yaşamındaki fonksiyonları
Kişilere yaşadığı toplumun temel kurallarına uymayı öğretir.
Birey kendine özgü bir kişilik kazanır. Toplum içinde ayrı bir yer edinir.
Toplumda ideal davranışların oluşmasını sağlar.
Toplumun kültürünü zenginleştirir.
Toplumun tüm üyelerinin birlikte yaşama arzusunu güçlendirir.
Olumlu insan ilişkileri toplum varlığının ve gelişmesinin temelidir.
İnsan, toplumun bir parçasıdır ve toplum içinde kurulan ilişkiler yoluyla kültürlenir.
Kültür, İnsanların doğuştan ölünceye kadar öğrenmiş oldukları, kaynağı insan ve toplum olan ve toplumda ortaklaşa paylaşılan dilini, yiyip içmesini, (sosyal yaşantısını, bilgi, görgü kurallarını, manevi değerlerini) içine alan, bütün davranış kalıp ve alışkanlıklarını kapsayan bir olgudur.
Kültür, bir toplumda ilerlemenin, üretimin, eğitimin, bilimin, güzel sanatların, insan ve toplum anlayışının gelişim düzeyini gösterir.
İnsan ilişkilerinin; toplumun üretim-tüketim ilişkilerinde ve Alış – veriş biçimlerinde de önemli bir yeri vardır.
İnsanların birbirleriyle ilişkilerinde; önce kendilerine, sonra da karşısındakilere saygılı olması işlerini kolaylaştırır. Bu karşılıklı etkileşim insan ilişkilerinin bir gereğidir.
Kuruluşun başarılarında insan ilişkileri yönünün daha belirleyici olduğu, zamanımızda elde edilen kazanç kadar önemlidir.
Çünkü bir çalışan; davranışı, görünüşü ve konuşması ile kurumunu insanlara beğendiren, vitrini oluşturan kişidir.
Günümüz yüzyılı günlük yaşamı, sosyal ilişkilere dayanmaktadır.
Çalışanlar arasında kendilerini başkalarına sevdiren, sosyal çevreleri geniş olan kimselerin daha başarılı ve mutlu oldukları bir gerçektir.
Çalışan insan üstleri ve astları ile olan ilişkilerinde ve dış ilişkilerinde aynı başarıyı gösterdiğinde,
hem kurumun kamuoyundaki saygınlığını hem de kendi saygınlığını arttıracaktır.
İnsan ilişkileri, Bir kuruluştaki insanları birleştirip, uyumlaştırarak çalışmalarını sağlayan yönetsel bir işlevdir.
Kuruluşlardaki insan ilişkilerinin geliştirilmesiyle işbirliği ve verimlilik artar, ayrıca çalışanların sosyolojik, psikolojik ve ekonomik gereksinmeleri karşılanır.
Bir kurumda sosyal ilişkiler iyi kurulamamışsa;
Verim Azalır,
Disiplinsizlik ve
Huzursuzluk Artar,
Devamsızlık Sıklaşır,
İş Kalitesi Düşer,
Hatalar Çoğalır,
Dedikodu, Çekememezlik vb.
Sağlıksız ilişkiler doğar.
Davranış bilimleri – insan ilişkileri ilişkisi: “tutum, gidiş ve hareket tarzı” “belirli uyarıcılara karşı gösterdiği tepki” gibi kavramlarla anılabilmektedir.
Davranış Bilimleri, konuları ile insan davranışlarını açıklayan veya insan davranışları ile uğraşan bütün bilim dallarını kapsamaktadır. Ve kural koyucu değil açıklayıcı özelliğe sahiptir.
Kuruluş bağlamındaki davranışta ise, “hissettikleri; kızgınlıklar, moral bozuklukları, açık veya kapalı çatışmalar, ceza uygulamaları ve uygulama tehditleri, kuruluş içi politika, güç mücadelesi gibi çeşitli ölçülerde sürekli ortaya çıkan durumlar”dır.
İnsanların Psiko – Sosyal Genel Özellikleri
- Her insan sevilmek, sayılmak ve önemli olmak ister.
- Her insan “ insan yerine konmak “ ister.
- Herkes kendisini olduğundan fazla görür.
- Her insan “ben “ sonra da “biz “ olmak ister.
- Herkes kendini haklı görür.
- Herkesin farklı görüşü, düşüncesi, duygusu, inancı, amacı ve çıkarı vardır.
- Herkesin kendine özgü farklı tavrı ve davranışı; farklı üslubu ve usulü vardır.
- Herkesin bir kimliği ve kişiliği vardır. İnsanlar tenkit ve şikayet edilmekten hoşlanmazlar.
- Herkesin birine ihtiyacı vardır.
Motivasyon
Konfiçyüs’ten: Yaşlı devlet adamlarından biri Konfiçyüs’e sordu: “İnsanları nasıl ciddi ve sadık kılabilirim ki, hevesle çalışsınlar?”
Konfiçyüs dedi ki: “Onlara başkanlık ederken saygınlığı eksik etme ki, ciddi olsunlar. İyiyi teşvik et, acemiye öğret ki; hevesli olsunlar.”
Motivasyon ve özellikleri
Motivasyon, çevresel şartların veya hedeflerin varlığı ile ortaya çıkacak bir güdüdür.
Motivasyon, kişiyi harekete geçirici, hedeflerine ulaşmayı sağlayan olumlu güçtür.
Motivasyon genellikle kişisel ve sosyal deneyimlerin sonucunda ortaya çıkar.
Yapılacak işlemin anlamını kavramak, arkasında bulunan temel gayeyi anlamak, kendinizi harekete geçirecek gücün anahtarıdır.
Elde ettiğimiz tüm istek ve arzular bir ihtiyaçtan ve bu ihtiyacı temin etme isteğinden doğar.
İnsan davranışlarının temelinde İhtiyaçlar vardır. Bu ihtiyaçlar insanı harekete
geçiren itici gücü oluşturur. İşte bu itici güce “motivasyon” denir.
Motivasyon genel anlamıyla; hedefe yönelik olarak bir davranışın nasıl başlatıldığı, sürdürüldüğü ve sonuçlandırıldığı ile ilgili bir süreci ifade eder.
Motivasyon, “Kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek için kendi arzu ve istekleri ile davranması”
“Harekete geçmesi için etkilenmesi ve isteklendirilmesi sürecidir”
Motivasyon sorunları:
Motivasyonu sağlayabilmek için öncelikle motivasyonun önündeki ngellerin kaldırılması gerekir.
Bu engeller; 1. Çalışmaya başlayamamak 2. Çalışmayı sevmemek 3. Başka şeyler yapmayı istemek
Motivasyonda amaç: Ulaşılmak, gerçekleştirilmek istenen bir varış noktasıdır.
Örnek: Maç oynarken karşı kale, Irmağın ulaşmak istediği deniz.
Motivasyon türleri:
- İçsel Motivasyon 2. Dışsal Motivasyon
İçsel Motivasyon, en iyi harekete geçirici motivasyon olduğu kabul edilmektedir. İhtiyaçlar, arzular, ilgiler, sevgiler… Bireyi hareketlendiren, iten en önemli etkenlerdir.
Dışsal Motivasyon
- Ödüller,
- Çevreden davranışa yansıyan tüm etkiler,
- Çevrenin davranışı kontrol etmesi. “Ödül bazen öğrenmeyi engelleyebilir”…
Olumsuz dış odaklı motivasyon faktörleri:
- Alay,
- Aşağılama,
- Sözlü olarak incitme,
- Azarlama,
- Saldırma,
Motivasyon Teknikleri
Motivasyon için Hayatta ne yapmak istediğinizi belirleyin. Tutkularınızı, yeteneklerinizi, kapasitenizi tanıyın.Olumsuz alışkanlıklarınızı yenmeyi öğrenin. Her gün kendinize bir hedef (parçası) belirleyin. Uzun ve kısa vadeli planlarınız olsun. Rüyalarınız ve arzularınız olsun. Başka insanların hedeflerinin gerçekleşmesine de yardımcı olun.
Stresi atmayı, sakin düşünme ve hareket etmeyi öğrenin. Düğmeye ne zaman basacağınızı bilin.
Her gününüz anlamlı ve neşeli olsun.
İlham kaynaklarınız olsun. Hayal gücünüzü ve rüyalarınızı asla öldürmeyin. En önemli motivasyon güçleri onlardır.
Hedef koymayı ve onlara ulaşmayı bilin.
Enerji ve güç artırmayı bilin. Olumsuz havadan hemen kurtulmayı öğrenin.
Motivasyon ve başarı için taktikle: Motivasyon, mutlu ve başarılı olmak için hayati önem taşır..
1— Geleceğin hikâyesini yazın ( iş, yaşadığınız yer, sahip olduklarınız.)
2— Geleceği gözünüzde canlandırın ( gelecekte ne yapmak istersiniz-hayallerin somutlaştırılması)
3— Geçmişi gözünüzde canlandırın (nereye geldiğinizi görün)
4— Büyük düşünün
5—Kendinizi eğitin okuyun, konuşun, dinleyin ve deneyin.
6—Kendinize bir model bulun
7—Başarı hikâyelerini okuyun
8—Motive edici filmler izleyin
9—Motive edici alıntıları okuyun
10—Sürekli öğrenin – meraklı olun,
11— Büyük (ulaşılabilir ve zor) hedefler seçin yetenek ve becerilerinizi geliştirir.
12— Hedefinize ulaştığınızda kendinizi ödüllendirin
13— Doğru olumlu kelimeleri kullanın
14— Harekete geçmeden önce iki kere düşünün
15— Sahip olduğunuz şeylerin değerini bilin
Motivasyonu engelleyen nedenler:
Yeterince odaklanamamak
Motive edici amacın olmaması
Sorumluluk almayı istememek
Amaçsız insanlarla birlikte olmak
Motive edici ortamda bulunmamak
Sürekli başka insanlara bağımlı olmak
Çalışmayı sevmemek, (isteksizlik)
Zamanı kötü kullanmak, (zaman öldürücü arkadaşlar ve etkinlikler)
Sürekli bir kaygı ile yaşamak ( “ya kazanamazsam!” Korkusu)
Yapacağı işi başaracağına inanmamak, (umutsuzluk)
Sağlık durumunun elverişsiz olması
Çalışmayı erteleme alışkanlığı
Kararsızlık, iç konuşmanın sürekli negatif olması
Kaynakları iyi değerlendirememek
Özgüvenin yetersiz olması, kendine güvenmeme