Protokol ve Nezaket/Görgü Kuralları

Protokol ve Nezaket/Görgü Kuralları

PROTOKOL VE NEZAKET / GÖRGÜ KURALLARI

SUNUM PLANI

  • Protokol
  • Temsil / Davranış
  • Makam
  • Tanışma
  • Karşılama /
  • Selamlama / Hitap
  • Toplantı
  • Telefon Protokolu
  • Görgü Kuralları
  • Giyim ve Bakım
  • Yemek ve Davetler
  • Araç protokolu

PROTOKOLUN ANLAM VE ÖNEMİ

PROTOKOL; Kamusal yaşamda törensel ve biçimsel davranış kuralları bütünüdür.

Resmi ilişki ve törenlerde mevki sıralaması(önde gelme hakkı), selamlaşma, öncelik hakkı gibi konularda uyulması gereken kuralların tümüdür.

Protokol ve sosyal davranış kurallarının amacı;

  • Bireysel,
  • Kurumsal ve
  • Ulusal onuru ve saygınlığı korumaktır

PROTOKOL GENİŞ ANLAMDA:

Devlet geleneklerinde, uluslararası ilişkilerde, sosyal davranış kurallarında, kamu ilişkilerinde, törenlerde, resmi ilişkilerde, NEZAKETİ temel alan bir sanatın bir tekniğin uygulanmasına denir.

PROTOKOLUN AMACI, düzeni bozmak değil, varsa düzensizliğe son vererek, toplumsal ilişkilerin gelişmesini sağlayan, nezaket ve karşılıklı saygı ortamını yaratmaktır.

Sosyal davranışın temelini oluşturan TERBİYE, NEZAKET, ZARAFETİN, içerikleri protokol uygulamalarına yön verir, anlam kazandırır.

PROTOKOL İLKELERİ

  1. Saygı ve nezaket esastır
  2. Onuru ve saygınlığı (itibarı) korumak esastır
  3. Temsil esastır.

Protokolde;

Herkes taşıdığı unvanı ve çalıştığı kurumu temsil eder.

Kimse kendini temsil etmez.

Temsil; Kişinin dış görünüşü, Güzel ve uygun giyimi,

Uygun tutum ve davranışı, Uygun ve güzel konuşması

Protokol- saygı, görgü ve nezaket kurallarına uyması İle ortaya çıkar.

Temsil, aynı zamanda kişinin imajıdır.

YAŞAM ALANIMIZ;  SOSYAL ALANDA GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARI, KAMUSAL ALANDA PROTOKOL KURALLARI UYGULANIR.

İnsanlar, özel hayatlarında ne kadar samimi olurlarsa olsunlar, iş hayatında protokol ve davranış kurallarına uymak zorundadırlar.

Bir kurumun çalışanları karşılıklı saygı ve güveni esas almak zorundadırlar.

Amir; memuruna, memur da amirine belirli mesafede durmak ve saygılı davranmak durumundadır.

Protokol kurallarını bilmek insana güven verir, üstünlük ve saygınlık kazandırır.

Protokol kurallarına uyan kişi, iş yaşamında fark edilir, tercih edilir ve yükseltilir.

Giyimde, hitap etmede, Selamlaşmada, Telefonla konuşmada, Otomobilde, Makam odasında, Karşılama ve uğurlamada protokol Kuralları uygulanır.

BAŞARIDA PROTOKOLUN YERİ

 %33 Kişiliği

 %33 İşi (Bilgi ve becerisi)

 %34 Protokol (Temsil niteliği) oluşturur.

KAMUSAL VE SOSYAL YAŞAMDA ÖNEMLİ KİŞİLER

 Konuklar (özel, sosyal kamusal alanda)

 Yöneticiler (kamusal alanda)

 Hanımlar (sosyal alanda)

Protokol kuralları bu üç kişiyle olan ilişkilerde tam olarak uygulanır.

GÖRGÜ KURALLARI

 Toplumda var olan ve uyulması gereken saygı ve incelik kurallardır.

 Nerede nasıl davranılacağını bilmek önemlidir.

 Toplumda saygı görmek istiyorsak, saygı göstermeliyiz.(Bumerang)

 ‘SİZ’ anahtar kelimedir.

GÖRGÜ KURULLARININ BİLİNMESİ VE UYGULANMASI

1- Konuşmalar ölçülü yapılmalı, kısa ve öz konuşmalı ,

2- Kişisel görüş ve yorumlardan kaçınılmalı ve peşin hükümlü olunmamalı,

3- İyi bir dinleyici olmalı,

4- Bayanlara karşı saygılı olmalı,

5- Yaptığı işin psikolojik yönlerini de ihmal etmemeli.

6- Konuşmalarında düzgün bir ifade kullanmalı,

7- Zamanını iyi kullanmalı

8- Hoşgörü sahibi olmalı, gülümsemeyi yüzünüzden eksik etmemeli, temiz, tertipli ve düzenli olmalı.

9- Giyim, kuşam ve konuşmaları ile karşısındakilere itimat telkin etmeli,

GÖRGÜ VE NEZAKET KURALLARI

 Görgü kuralları, toplumun değişmesiyle şekillenir.

 Görgü ve nezaket; Sevilmenin başlıca koşuludur ve dost kazandırır.

NEZAKET:

“İncelik, kibarlık saygı ve karşılık beklemeden” yapılan davranışlar bütünüdür…

Nezaket insana yakışan en güzel elbisedir.

Nezaket, fikir ve ahlak kültürünün bir Simgesidir.

Yerinde söz söyleyen, özür dilemek zorunda kalmaz.

NEZAKET (KURUMSAL)

Başkalarına karşı saygılı, nazik davranma kurallarını gösterir.

İnsanlar, özel hayatlarında ne kadar samimi olurlarsa olsunlar, resmi ilişkilerde daima protokol kurallarına uymak ve birbirine saygılı davranmak zorundadırlar.

Nezaket kurallarının bilinmesinde ve uygulanmasında tüm çalışanların başarılı olmalarında yarar vardır.

NEZAKET KURALLARI (KURUMSAL)

1- Bir kurumda, çalışanlar arasında karşılıklı sevgi, saygı ve güven esastır.

Amirin memura, memurun amirine karşı mesafeli ve saygılı davranması,

Örnek; Astların, üstlerine “Sayın Valim”, “Sayın Müdürüm”;

üstlerin de astlarına “Ayşe Hanım”, “Mehmet Bey” şeklinde hitap etmeleri en tabii bir nezaket

kuralıdır.

ASTLARIN, ÜSTLERİN MAKAM ODALARINA GİRERKEN;

  • Ceketlerinin önünü iliklemeleri,
  • Kapıyı vurmaları,
  • İçeri girdiklerinde de “efendim izin verirseniz bir husus arz edeceğim” diyerek söze başlamaları;
  • Amir elini uzatmadıkça onun elini sıkmaya yeltenmemeleri;
  • İzin verildiğinde amire yakın bir yere oturmaları;
  • İkram edilirse bile sigara içmemeleri,
  • Üstün “Memnun oldum, teşekkür ederim” şeklindeki beyanının, astın odadan ayrılıp gitmesini istediği anlamına geldiğini bilmeleri en basit nezaket kurallarındandır.

2- Günümüzde telefon iyi bir iletişim aracı olarak kullanılmaktadır.

Bir kişinin görüşmek üzere herhangi bir kimseye telefon açtığında; önce kendisini tanıtması,

sonra kiminle görüştüğünü öğrenmesi ve daha sonra da söyleyeceklerini ifade etmesi gerekir.

Astın üste telefonu sekreter kanalı ile değil, bizzat açması gerekmektedir.

3- Astların üstlere, erkeklerin bayanlara öncelikle selam vereceğini, astlar tarafından verilen

selamın üstler tarafından alınması gerektiğini bilir.

4- Tüm resmî kapı vurularak girilir. .

5- Yönetici, maiyetindekilere rica şeklinde emirlerini iletir. Rica, hiçbir zaman yalvarma anlamına

gelmez. Üstün ricasının, emir niteliğinde olduğunu astlar b ilir.

6- Yerine göre, yapılamayan veya yanlış yapılan işler için özür dilenmesi de bir nezaket kuralıdır.

TOKALASMA / EL SIKISMA

El sıkışma biçimi

  • Uygun gülümseme
  • Göz teması 5-10 sn.
  • kuru avuç içi
  • Yumuşak ten
  • Sıkış sertliği
  • Süre 2,5 sn. – 8 sn.
  • Uygun sıkış tarzı :
  • Karşılıklı tam kavrayarak,
  • Düz, esit sürelerde bırakma
  • Duruş: hafif öne eğilerek

TİPLER

  1. Pehlivanlar
  2. Süs köpekleri
  3. İs bitiriciler

GÖRÜNTÜ FAKTÖRÜ

GİYİM

Kıyafet, insanın, kendini topluma sunma seklidir.

En doğru giyim üslubu kişinin kendine yakıştırdığı, temiz ve ütülü olanıdır.

Güzel bir kıyafet, iyi bir tavsiye mektubudur. (Cenap Şehabettin)

İnsanlar giyimi ile karşılanır, kelâmıyla uğurlanır. (Atasözü)

Biçim içeriğin aynasıdır. (Prof. Dr. Feyzi Uluğ)

HANIMLAR DA GİYİM, KUŞAM

  • İşyerinizde genellikle kıyafetlerinizde siyah, gri, lacivert gibi koyu renkleri tercih etmelidir.
  • Modadan ziyade çalışma yerinizde klasik kıyafetleri tercih edin.
  • Topuklu ayakkabılar en sade kıyafete bile şık ve güçlü bir hava katabilir.
  • Ceket kullanacaksanız, ceketin altına Diz boyunda ya da dizin biraz altında veya üstündeki etekler tercih edilmelidir.

SAÇ, MAKYAJ, KİŞİSEL BAKIM, KOKULAR HANIMLAR,

  • Saçlar derli toplu ve düzgün kesimli olmalı. Eğer saçlar sorun çıkartıyorsa, toplanmalı, topuz yapılmalı ya da kuaföre gidilmelidir.
  • Sade, kararında, aşırıya kaçmayan bir makyaj her zaman etkilidir. Kullandığımız renkler saç rengimize ve giydiğimiz kıyafetler ile uyumlu olmalı, Pastel renkler tercih edilmelidir.
  • Gözlere hafif gölgeler, 2 kat rimel, biraz allık ve ruj yeterli olacaktır.
  • Dişlerin temizliğine dikkat etmeli, Tırnaklar düzgün kesilmeli ve temiz olmalıdır.
  • Asla ağır kokular kullanılmamalı, hafif, çiçeksi aromalardan yapılmış kokular tercih edilmelidir.
  • Parfüm çok fazla sıkılmamalı, Eğer kalıcılığı yitiriliyorsa tazelenmelidir.
  • Sarı ile beyaz takılar / Ağır ve hafif takılar birlikte kullanılmamalı, takılar, hem kıyafete hem de birbirleri ile uyumlu olmalılar.

BEYLER DE GİYİM, KUSAM

  • Koyu renk, gri, lacivert, siyah takım elbiseler tercih edilmeli. Bu daha güvenilir bir hava katacaktır.
  • Düz renk gömlek ile çizgili ya da desenli bir kravat, Kareli ya da çizgili gömlek üzerine ise düz kravatlar tercih edilmelidir.
  • Kravat kullanılmadığında gömlek ile aynı renk bir mendil sık bir hava katacaktır.
  • Açık renk çorap giyilmemeli, resmi kıyafetlerinizin altına mutlaka koyu renk çorap tercih edilmelidir.
  • Siyah ve gri takım ya da pantolon altına siyah ayakkabılar,
  • Lacivert takım ya da pantolon altına koyu taba rengi ayakkabılar tercih edilmelidir.
  • Açık renk gömleklerin altına da kollu atlet tercih edilmelidir.

BEYLER,

  • Saç, sakal ve bıyıklara özen gösterilmeli, Düzgün saçlar ve favoriler düzgün kesilmelidir.
  • Ensede çıkan tüyler, kulak ve burunda çıkan kıllar temizlenmelidir.
  • Dişlerin temizliğine dikkat etmeli, Tırnaklar düzgün kesilmeli ve temiz olmalıdır.
  • Eğer saç jölesi kullanılıyorsa,, ağır bir jöle kokusuyla çevreyi rahatsız etmemelidir.
  • Ağır kokular kullanılmamalı, Teninize uyacak şekilde çiçek aromalı ya da baharatlı kokular tercih edilmelidir.
  • Yüzüğü saatin olduğu bileğin parmaklarına takmalı, birbirlerini tamamlayacaklardır.

İŞYERİNDE, HİTAP KURALLARI (Söze başlama-bitirme)

  • Söze büyük olan başlamalıdır.
  • Konuyu büyük olan seçer ve değiştirebilir.
  • Büyük yaşça, devlet görevlerinde üstün kabul edilir.
  • Sözlü iletişimin başlamasında kadının önceliği vardır.
  • İnsanlara isimleriyle ve unvanlarıyla hitap ediniz,
  • Üstlerinize ve eş düzeydekilere Beyefendi/Hanımefendi deyin.

Ast ile üst özel hayatlarında ne kadar samimi bir arkadaş olsa da, yönetimdeki resmi ilişkilerinde daima protokol kurallarına uymak zorundadırlar.

Yöneticiye daima saygılı hitap edilmelidir. (Örn:“Sayın Başkanım” ,“Sayın Valim”)

BEN-SEN-BİZ

  • Resmi konuşmalarda “BEN” yerine “BİZ” “KURUMUMUZ”, “MÜDÜRLÜĞÜMÜZ” deyin.
  • Başkalarına “SİZ”, “LÜTFEN” diyerek hitap ediniz.
  • Gerektiğinde “TEŞEKKÜR” ediniz.

Saygı-Selamlama

  • Üstlerinize karşı saygılı olun,
  • Taşıdığı unvana göre selamlayarak hitap edin,
  • İçeri girerken ceketinizin ilikli olasına dikkat edin.
  • Oturmanızı söylemeden-işaret etmeden-izin istemeden oturmayın.
  • Üstleriniz karşısında bacak bacak üstüne atmayın,
  • Konuşmanızda saygılı ifadeler kullanın.
  • Üstünüz el uzatmadan siz el uzatmayın.
  • Üstünüz ayağa kalktığında siz de ayağa kalkın.
  • Görüşme sonunda üstünüz. Memnun oldum, teşekkür ederim der ve el uzatırsa gitmeniz gerekmektedir.

Selamlama genel kural:

  • Ast üstü,
  • Erkek bayanı;
  • Ayrılanlar kalanları,
  • Gelenler var olanları selamlar.

Kadın-Erkek Adabı

 Erkek daima yardımcı pozisyonundadır.

 Ast-üst ilişkisinin olduğu yerde bayan-erkek ayırımı olmaz. Ast-üstlük geçerli olur.

İşyerinde Oturuş, Karşılama Ve Uğurlama

 Karşılama ve uğurlamada kıdem ve makamlarına göre kişilerin hareket etmesi önemlidir.

 Yöneticinizin makamına girerken ceketinizin düğmeli olmasına dikkat edin, girdiğinizde, saygılı bir hitapla selamlayınız

 Gömlek cebinde sigara paketi, cep telefonu, vb. taşınmamalıdır.

 Her ne amaçla olursa olsun, makam odasına girerken yanınızda bir not defteri ve kalem olmalıdır. Cep Telefonu “sessiz” konumuna getirilmelidir.

 Üstünüz oturmanızı istemedikçe, böyle bir girişimde bulunmayınız. Oturmanız söz konusu olduğunda, bacak bacak üstüne atmamaya, gayriciddi oturma pozisyonunda olmamaya dikkat etmelisiniz.

Telefon Protokolu

 Efendim sözcüğü

 Önce nezaket sözleri

 Sonra kendimizi tanıtma

 Telefonu açan kapatmalı / en çok 3 kez çaldırmalı.

Telefon konuşması özenle, dikkatle, incelikle yapılması gereken önemli bir iletişim yoludur.

Özellikle telefon görüşmelerinde uygun kelimelerle düzgün cümleler kullanılmalıdır.

Anlaşılamayacak kadar hızlı veya zaman çalacak kadar yavaş konuşulmamalıdır.

Araç Protokolü

 Görevli şoförün kullandığı taşıtlarda oturma düzeni rütbeye göre yapılır

 Üst araçtan inerken ast da araçtan iner.

 Resmi araçlara amirler önce biner ve iner.

Otomobilde Öncelik

  • Resmi araçlarda protokol makamı: SAĞ ARKA KÖŞEDİR. Üst daima burada oturur.
  • Resmi otomobile binerken önce üst, sonra kıdemsiz biner, inerken önce üst iner.

Resmi Araçlarda Protokol Kuralları

Resmi araçlarda protokol makamı aracın sağ arka köşesidir.Üst daima burada oturur. Eşi, konuğu, yardımcısı akrabası ve astı sol koltuğa oturur.

Resmi araca önce üst sonra kıdemsiz biner inerken önce üst iner.

Üst birisi veya konuk olarak bir akranı araca alındığında sağ arka köşeyi ona bırakmalı ve soluna geçilmelidir.

Makam sahibi otomobilde olmadığında, makam sahibinin eşi, yardımcısı ya da arkadaşı, akrabası makam otomobiline bindiğinde sol koltuğa oturur, sağ koltuk boş kalır.

Makam otomobilinde arka sağ koltuğa makam sahibi dışında vekili, üst’ü, eş düzey resmi konuğu ya da onur konuğu oturabilir.

Makam otomobilinde ön sağ koltuğa koruma görevlisi, mihmandar, tercüman, protokol ya da özel kalem müdürü, memur ve sekreter oturur.

Resmi aracı kullanan aracın şoförü değil de, üst veya akransa kendisi, ön koltuğa oturmalıdır.

Üstleri uçaktan ya da otomobilden indikleri zaman karşılarken başta kıdemli sonra kıdemsizler,

uğurlarken ise önce kıdemsizler sonra kıdemliler yer alır. Uçağa binerken önce kıdemsizler sonra üstler biner.

Resmi Kabul (Resepsiyon):

Resmi vesilelerle, milli gün ve bayramlarda, kutlamalarda düzenlenen toplantılardır.

Günün herhangi bir saatinde olabilir. Koyu renk elbise giyilmelidir.

Resmi Davetler

Kokteyl: Kalabalık olan konukları sosyal, kültürel, resmi ve özel vesilelerle bir araya getirmek ve ayaküstü kısa görüşmelerini sağlamak ve bu esnada alkollü ve alkolsüz içkiler ve hafif çerezler (ordövr) ikram etmek için, saat 18.00 – 20.30 arasında ve akşam yemeğinden önce, evde, işyerinde veya dışarıda düzenlenir. Konukları oturtma zorunluluğu yoktur. Genellikle koyu renk elbise giyilir.

  • Yemek Davetleri: Öğle ve akşam için yapılabilir. Oturarak veya açık büfe şeklinde düzenlenir.
  • Oturarak yemekte servis masalara yapılır; açık büfe yemeklerinde, yemek servis masalarından alınır ve hazırlanmış olarak masalara oturulur.
  • Yemeklerde onur konuğu veya üstler ayrılmadan önce ayrılmak doğru değildir.
  • Yemek sırasında, çatal-bıçak tabak kenarına dıştan ters V şeklinde konur.
  • Yemeğin bittiğini belirtmek için, tabakta yemek olsa bile, çatal-bıçak tabakta yan yana konur, kesinlikle çapraz konulmaz.

Çiçek, Hediye ve Teşekkür Şekilleri

  • Resmi törenlerde, milli günlerde, kokteyllerde ve büyük resmi davetlerde konukların ayrılırken davet sahibine sözlü olarak teşekkür etmeleri yeterlidir.
  • Özel yemek davetlerinde, yazılı bir teşekkür gönderilmesi en uygunudur.  Ya da ertesi gün en azından davetli hanımların ev sahibesine telefonla teşekkür etmeleri gerekir.
  • Gönderilecek çiçek, sepet veya çelenk şeklinde olmalıdır. (Buket göndermek uygun değildir).